نظریه ی ولایت در حکمت شیعی فردوسی و ملاصدرا

در کرسی علمی - ترویجی بسیج اساتید دانشگاههای لرستان تبیین شد؛

نظریه ی ولایت در حکمت شیعی فردوسی و ملاصدرا

حکمت شیعی، در طول تاریخ کهن خود، متکی به نظریة ولایت سیر‌کرده و تأثیرات تاریخی خاص خود را بر فکر و فرهنگ و فلسفه و عرفان اسلامی و ادبیات‌ فارسی بر جای گذاشته است. در این میان، علاوه بر آنچه ملاصدرا در باب امامت بیان کرده است،فردوسی نیزدر شاهنامه، غیر از آن‌چه در دیباچه به تصریح و با بیانی سرراست و مستقیم دربارة مفهوم و مصداق ولایت آورده، با رمزگانی تمثیلی و اساطیری نیز به تبیین این موضوع پرداخته است.

به گزارش دفتر رسانه و ارتباطات نهضت استادی بسیج لرستان کرسی علمی- ترویجی "نظریه ی ولایت در حکمت شیعی فردوسی و ملاصدرا" ۳۱ فروردین ۱۴۰۰ به صورت وبینار برگزار شد؛ ارائه دهنده این کرسی عزت الله سپه وند (عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور لرستان) با استناد به پیشینه این پژوهش و تحقیقات خود و تاکید کرد؛ حکمت شیعی، در طول تاریخ کهن خود، متکی به نظریة ولایت سیر‌کرده و تأثیرات تاریخی خاص خود را بر فکر و فرهنگ و فلسفه و عرفان اسلامی و ادبیات‌ فارسی گذاشته است. در این میان، علاوه بر آنچه ملاصدرا در باب امامت به تصریح بیان کرده است، یکی از مفاهیم ومصادیقِ مستفاد از فحوای قاعدة امکان اشرفِ مورد استناد وی نیز مبحث ولایت است. رگه‌هایی از خط سیر این مفهوم در متون ادبی فارسی نیز به‌خوبی قابل رد‌یابی و شناسایی است. اما حکایت حکمت شیعیِ مشهود و مستور در خردنامة حکیم توس، روایت متفاوت‌تری است. فردوسی در شاهنامه، غیر از آن‌چه در دیباچه به تصریح و با بیانی سرراست و مستقیم دربارة مفهوم و مصداق ولایت آورده، با رمزگانی تمثیلی و اساطیری نیز به تبیین این موضوع پرداخته است. مرکز ثقل این نوع نگاه به مفهوم ولایت، به طرز شگفت‌آوری مبتنی بر همان چیزی است که ملاصدرا به تبعیت از شیخ اشراق، ابن سینا و فلاسفة پیش‌تر، تحت عنوان «قاعدة امکان اشرف» شرح و بسط داده است.

ناقد این کرسی  حسین فلاحی اصل (عضو هیات علمی گروه معارف و فلسفه اسلامی دانشگاه لرستان) نیز با اشاره به اینکه ولایت در منظومه ی فکری هر دو حکیم شیعه جایگاه و یژه ای دارد، تاکید کرد قاعده ی امکان اشرف ارتباط چندانی با مبحث ولایت و امام‌شناسی ندارد.

دیگر ناقد این کرسی  علی نوری (عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان) نیز با اشاره به اینکه موضوع ولایت از منظر حکیم توس به خوبی در این کرسی تحلیل و تبیین شده است مباحث مطروحه را ارزشمند و قابل دفاع دانست و خواستار تحقیق بیشتر به‌ویژه در باب ارتباط ولایت با مفاهیمی مثل فره ی ایزدی و... در تفکر ایران باستان شد.

پس از مباحثات دیگر شرکت کنندگان در این نشست از جمله بیانات  علی نظری و  ذبیح الله بهرامی در باب احتمال برداشت اشتباه ناشی از اشتراک لفظی از قاعده امکان اشرف، و توضیحات  ارایه دهنده کرسی به‌ویژه در باب رگه‌های مشترک این تفکر در مبحث «ولایت انواع حکیم» در حکمت اشراق (بر اساس سلسله مراتب مبتنی بر اشرفیت) و نظریات ابن‌سینا و... دبیر این کرسی  محمدرضا جلیلیان (عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان) نیز دفاعیات ارائه شده را قابل قبول دانست و خواستار تحقیق بیشترو تطبیق این نظریات با موضوع ولایت در عرفان اسلامی شد.

افزودن دیدگاه جدید

About text formats

Restricted HTML

  • تگ‌های HTML مجاز: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • خطوط و پاراگراف‌ها بطور خودکار اعمال می‌شوند.
  • Web page addresses and email addresses turn into links automatically.
CAPTCHA
لطفا به این سوال برای جلوگیری از ارسال اسپم پاسخ دهید.